Home » Weelderig groene daken.

Weelderig groene daken.

De sneeuw is aan het verdwijnen. En daar het groen in steden schaars is, zie je steeds meer daken die zijn begroeid met gras en ander groen. Dat staat niet alleen leuk, het heeft ook voordelen. De kinderen die deze winter vol overgave sneeuwballen gooiden op het veld tussen het Amsterdamse Lloyd-Hotel en de SBS-kantoren waren zich er waarschijnlijk niet van bewust dat ze op een dak stonden.Tussen de gebouwen aan de Oostelijke Handelskade liggen grote parkeergarages met groen erop. Het gras wordt er regelmatig gemaaid, de bomen gesnoeid en de hele zomer wordt er gevoetbald op het dak van de lager gelegen parkeergarage. Alleen de roosters opzij van de velden verraden dat het hier om een dak gaat. Eigenlijk is dit een heel eenvoudig voorbeeld van een daktuin. Maar wel een die steeds meer wordt toegepast nu het groen in de stad een schaars goed wordt.

Behalve dat het leuk staat, zitten er nogal wat voordelen aan een groene begroeiing op het dak. Het milieu heeft er baat bij. Maar dat moet ook niet worden overdreven. Er wordt veel gesproken over fijnstof in de grote steden en een groen dak helpt natuurlijk wel een beetje, maar je moet er geen wonderen van verwachten. Om het fijnstof in de steden aan te pakken, moeten er veel meer maatregelen worden genomen. Of je moet werkelijk alle daken vol met groen zetten, en dat is ook niet reëel. Daarbij vangt ieder plantje fijnstof op, maar grote naaldbomen zijn het effectiefst.

Zinniger is het om groene daken in te zetten in de strijd tegen wateroverlast. In Rotterdam wordt daar al uitgebreid mee gewerkt. Er vallen tegenwoordig grote hoeveelheden water, dat door al het asfalt in de stad niet goed de grond in kan zakken. Bij zware regenbuien lopen de straten onder. Daken die met sedum (een soort vetplantje) zijn bedekt, nemen water op, dat daarna veel langzamer wegloopt en verdampt. Omdat de grote hoeveelheden langzamer in het riool terechtkomen, kan dit het beter verwerken. De gemeente Rotterdam is van plan de panden in eigen bezit zoveel mogelijk te voorzien van groen op het dak en geeft subsidies op particuliere daken.
Hierbij gaat het dan vooral om de ’weinig intensieve daken’ waar weinig mensen op zullen lopen en die bedekt worden met sedums.

Maar er is natuurlijk veel meer mogelijk. In principe kun je op ieder dak waar grind op de dakbedekking ligt, ook een sedumdak leggen. Maar zo’n dak is niet geschikt om op te zitten. Bovendien zijn daken waar bomen op kunnen staan, waar sportveldjes of zonneterrassen op worden aangelegd, eventueel met zwembad, zwaarder. Dan moet goed gekeken worden naar de dakconstructie. Maar als die geschikt blijkt, is bijna alles mogelijk.

Nederland is in dit opzicht voorzichtig. In het buitenland wordt al meer gebruik gemaakt van de ruimte op daken. Een van de spectaculairste voorbeelden staat in Singapore. Deze zeer dichtbevolkte stad heeft een grote traditie van daktuinen. Een autodealer van Subaru legde eens soort ’Parijs-Dakar-parcours’ aan bovenop een gebouw van zes verdiepingen. Door een 1300 vierkante meter wildernis op het dak werd een avontuurlijke weg aangelegd waar kopers hun nieuwe auto kunnen uitproberen. Er zijn beklimmingen en afdalingen in de avonturenbaan opgenomen. De testritten hier zijn een doorslaand succes.

Andere steden gebruiken begroeiing op daken tegen de opwarming van de steden, zoals Chicago. Deze Amerikaanse stad heeft de afgelopen jaren met extreme hittegolven te maken gehad . Het wordt steeds warmer in binnensteden en Chicago stimuleert via subsidies de aanleg van groene daken die warmte kunnen absorberen. Ook het stadhuis heeft nu een begroeid dak gekregen. Binnen in het gebouw bleek het daarna ook veel aangenamer te zijn, omdat het groene dak de temperatuurschommelingen in het gebouw tempert en geluid reduceert. De daken van Chicago veranderen langzaam in een groene vlakte.

In Nederland staat voorlopig de verbetering van de leefomgeving voorop. Zo ligt voor het kantoor van een grote bank in de Amsterdamse Bijlmermeer een groot schuin aflopend grasveld. ’s Zomers wordt er tussen de middag een broodje in het gras gegeten, ’s winters kijken de mensen in de kantoren uit op een groen veld. Ook dit is het dak van een parkeergarage. De kantoren hadden ook kunnen uitkijken op een stuk asfalt met auto’s erop. Dit blijkt voor het werkklimaat toch veel prettiger te zijn.

Een ander mooi voorbeeld is winkelcentrum de Klanderij in Enschede. Bovenop het winkelcentrum zijn woningen gebouwd. Via een hellingbaan rijd je met de auto naar boven. Die kunnen geparkeerd worden en rond de parkeerplaats staan woningen. Allemaal met een lekkere tuin erbij.

De bewoners die in de tuin zitten ’s zomers, hebben niet meer het idee dat ze zich op een dak bevinden. Daarin schuilt ook een gevaar. Als bewoners niet door hebben dat ze op een dak staan, wordt er wel eens een paaltje in de grond geslagen of een partytent met haringen vastgezet.  Je moet geen standaard dakbedekking toepassen, dat kan misgaan. Als iemand een partytent opslaat en daarbij met een haring de dakbedekking kapotmaakt, gebeurt er eerst niets. Als het een maand later gaat regenen, verspreidt het water zich, en kom er dan nog maar eens achter waar het lek precies zit.

Per jaar wordt er in Nederland 200.000 vierkante meter daktuin aangelegd, vooral door gemeenten en bedrijven. Particulieren doen het steeds vaker, en ook woningbouwverenigingen zijn te interesseren in groene daken. Al die platte daken in de oude wijken van de grote steden. Daar is nog zoveel mogelijk.

Sedum is het meest geschikt voor je dak
Tripmadam is de volksnaam voor Sedum reflexum, een van de soorten vetkruid die goed op het dak kunnen groeien. In principe kan op ieder dak waar grind op ligt, ook sedum worden gelegd. Extra kosten zijn er uiteraard wel. De meerprijs per vierkante meter voor een sedumdak ligt rond de 45 tot 50 euro. Maar dan ligt het dak als het goed is wel zo’n veertig jaar.

Sedums zijn zo geschikt voor daken omdat ze nauwelijks onderhoud nodig hebben en gemakkelijk wortelen. Eens per jaar onkruid weghalen en de afvoer controleren is genoeg. Alleen in uitzonderlijk lange periodes van droogte moet er misschien een keer worden gesproeid. Vooral in Zwitserland zie je veel sedumdaken waarbij verschillende soorten worden gebruikt en er mozaïeken ontstaan. De Sedum lydium ’Glaucum’ krijgt bijvoorbeeld in de herfst een roodpaarse uitstraling , terwijl de bladkleur in de lente en zomer blauwgroen is. Ook de Tripmadam heeft een blauwgroene bladkleur die in de herfst paarser wordt. Het verschil zit vooral in de structuur van de planten en de bloei. De Tripmadam geeft een oase van gele sterbloemetjes op hoge stelen terwijl de Sedum lydium ’Glaucum’ dan bescheiden wit-rose bloeit.

Geschikt voor op het dak zijn o.a.:
Dianthus deltoides splendens, steenanjer, grasachtig blad;
Dianthus gratiano politanus, anjer, fijn grijsgroen blad;
Hieracium pilosella, muizeoor, harig dofgroen blad;
Koeleria glauca, fakkel gras, grijsblauw stijf blad;
Sedum acre, muurpeper, grasgroen blad;
Sedum album ’Coral Carpet’, wit vetkruid, roestbruin blad;
Sedum spurium Schorbusser Blut, kaukasische muurpeper, roodpaars blad;
Sedum spurium Fuldaglut, kaukasische muurpeper, paarsrood blad;
Sedum lydium ’Glaucum’, vetkruid, blauwgroen blad;
Sedum floriferum ’Weihenstephaner Gold’, vetkruid, donkergroen blad;
Sedum ’Immergrunchen’, vetkruid, lichtgroen blad;
Sedum sexangulare, zacht vetkruid, helder groen blad;
Thymus serpyllum, wilde tym, donkergroen fijn blad.

Wie op een dak een echte tuin wil aanleggen, moet op hogere kosten rekenen. Afhankelijk van de beplanting en onderlaag, kunnen de uitgaven oplopen tot een paar honderd euro per vierkante meter. Maar dan is ook bijna alles mogelijk, tot grote bomen en zwembaden aan toe.

Bron: groen en de stad.

Eén reactie op “Weelderig groene daken.”

1. Joost schreef:

   16 juli 2019 om 19:54

   Op het dak van het historische Lloyd kantoor is vorig jaar een groot groendak-park gerealiseerd.
   600 m² met wandelpad, helaas niet toegankelijk voor publiek.

   Beantwoorden